Cội nguồn của Rượu Vang – Vùng trồng nho tại Pháp

Ruộng nho 

Terroir (ruộng nho) là khái niệm dùng để chỉ vùng đất nơi trồng nho, nguyên liệu để làm rượu vang. Terroir có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng rượu vang và chúng được ghi chú rất rõ ràng trên nhãn rượu. Dựa vào terroir người ta có thể xác định giống nho (cépage) của loại nho làm rượu cũng như các yếu tố khác ảnh hưởng tới chất lượng rượu.

Đơn vị trồng nho lớn hơn terroir là vignoble (vùng trồng nho). Một vignoble có thể bao gồm nhiều terroir khác nhau với chất lượng nho và rượu sản xuất ra khác nhau.

Trên lãnh thổ nước Pháp có 14 vignoble chính, trong đó lớn nhất là vùng trồng nho Languedoc ở Tây Nam nước Pháp. Ngoài ra Pháp còn một số vùng trồng nho nhỏ ở Lyon, Bugey, Lorraine và Île-de-France. Danh sách cụ thể 14 vùng trồng nho gồm:

• Vùng trồng nho Alsace: Sản phẩm chủ yếu là rượu vang trắng với các cánh đồng nho nằm ở bờ Đông sông Rhine sát biên giới với Đức.
• Vùng trồng nho Beaujolais: Nằm gần thung lũng sông Rhône, sản phẩm chủ yếu của vùng là rượu vang đỏ.
• Vùng trồng nho Bordeaux: Vùng trồng nho nổi tiếng của Pháp nằm sát bờ Đại Tây Dương với sản phẩm chính là rượu vang đỏ.
• Vùng trồng nho Bourgogne: Vùng trồng nho nằm ở phía Đông nước Pháp với sản phẩm chính là vang đỏ và vang trắng. Cùng với Bordeaux, đây là vùng trồng nho lớn nổi tiếng với chất lượng rượu hàng đầu của Pháp.
• Vùng trồng nho Champagne: Sản phẩm là loại vang nổ đặc trưng – sâm-panh (champagne), tên gọi chỉ được dùng duy nhất cho các loại vang nổ sản xuất từ vùng này.
• Vùng trồng nho Corse
• Vùng trồng nho Jura
• Vùng trồng nho Languedoc và Roussillon: Hai vùng trồng nho phía Nam nước Pháp với diện tích lớn nhất trong số 14 vùng. Đây là nơi chuyên sản xuất các loại vang bình dân với đủ loại đỏ, hồng và trắng.
• Vùng trồng nho Provence
• Vùng trồng nho Savoie
• Vùng trồng nho Sud-Ouest
• Vùng trồng nho Val-de-Loire
• Vùng trồng nho thung lũng sông Rhône

Giống nho

Theo một đạo luật năm 1953 thì cépage (giống nho) được chia thành ba loại: cépage recommandé (giống nho đề nghị); cépage autorisé (giống nho bắt buộc); cépage toléré (giống nho tự chọn). Từ năm 1970, cépage chỉ còn chia làm hai loại cépage recommandé và cépage autorisé. Giống nho của các AOC bị quản lý rất chặt chẽ vì các nhãn hiệu này đỏi hỏi chất lượng nho và rượu cao, với các loại rượu vang cấp thấp hơn (vin de pays) thì giống nho chỉ là yếu tố phụ. Tùy theo từng vùng mà người ta sản xuất rượu từ một loại nho duy nhất (vins monocépage) hoặc hỗn hợp nhiều loại nho (vin d’assemblage). Ở Pháp thì có ba loại nho đỏ chính để làm rượu vang Pháp:

• Merlot
• Cabernet Sauvignon
• Pinot noir

Sản xuất và tiêu thụ rượu vang

Tại Pháp, 3% diện tích đất nông nghiệp được dùng để trồng nho, tuy nhiên nghề này tiêu thụ tới 20% lượng thuốc trừ sâu của toàn ngành nông nghiệp. Theo số liệu năm 2004 thì sản lượng rượu vang của Pháp khoảng 50 đến 60 triệu hectôlít. Khoảng 1/3 trong số này được dùng để xuất khẩu với doanh thu gần 6 tỷ USD. Hiện nay rượu vang Pháp phải cạnh tranh với rất nhiều đối thủ trên thế giới, từ các nước sản xuất rượu vang truyền thống khác như Tây Ban Nha, Ý đến các quốc gia mới nổi như Hoa Kỳ, Úc và Nam Phi.

Xét về thị trường trong nước thì người dân Pháp là một trong những dân tộc sử dụng nhiều rượu vang nhất thế giới, tuy nhiên xu hướng này đang giảm dần trong 40 năm qua, từ trung bình 135 lít một năm trên mỗi người Pháp vào năm 1960 xuống còn 69 lít vào năm 1999. Tuy dùng rất nhiều rượu nhưng tồn tại một nghịch lý Pháp là người Pháp có tỷ lệ bệnh nhân nhồi máu cơ tim thấp hơn nhiều một số nước tiêu thụ rượu vang ít hơn.