Kể chuyện rượu vang, Blogs
Rượu vang và lịch sử lâu đời của nó
Lịch sử bắt nguồn của Rượu Vang
Lịch sử rượu vang kéo dài hàng nghìn năm và gắn bó chặt chẽ với lịch sử nông nghiệp, ẩm thực, văn minh, loài người. Nói đến vấn đề lịch sử bắt nguồn của rượu vang chắc hẳn nhiều người sẽ không thể ngờ rằng nó có nguồn gốc ở một nơi không ngờ tới. Đó không phải là Pháp, cũng không phải là Ý hay bất cứ đất nước châu Âu nào khác.
Theo nhiều bằng chứng hiện tại, rượu vang có nguồn gốc từ dãy núi Kavkaz và Rosros – nơi có những đỉnh núi cao nhất châu Âu. Những dãy núi này trải dài từ Armenia qua Azerbaijan, Georgia, miền Bắc Iran, Đông Nam Anatolia và miền Đông Thổ Nhĩ Kỳ.
Lịch sử sản xuất rượu vang cổ có từ giữa 8000 năm trước công nguyên và 4100 năm trước công nguyên với một nhà máy rượu cổ ở Armenia. Dư lượng nho được tìm thấy trong các lọ đất sét ở Georgia và đã được thuần hóa ở miền đông Thổ Nhĩ Kỳ. Những người làm ra rượu vang đầu tiên là của văn hóa Shulaveri-Shomu và thuộc thời kỳ đồ đá. Họ đã sử dụng obsidian cho các công cụ để trồng nho.
Nhà máy rượu lâu đời nhất được biết đến (4100 trước Công nguyên) nằm giữa một nhóm các hang động bên ngoài ngôi làng Areni của Armenia. Ngôi làng vẫn được biết đến với nghề làm rượu vang sử dụng loại nho địa phương và còn được gọi là Areni. Đây là giống nho già được đánh giá cao nhưng liệu nó có phải là loại nho đầu tiên trên thế giới hay không thì còn chưa rõ.
Có thể nói, lịch sử phát triển rượu vang kéo dài hàng nghìn năm và gắn bó chặt chẽ với lịch sử nông nghiệp, ẩm thực cũng như nền văn minh của loài người. Theo các bằng chứng khảo cổ đầu tiên, con người đã tạo ra rượu vang tại Gruzia vào khoảng 6000 năm TCN.
Bên cạnh đó, tại một số địa điểm khảo cổ đáng chú ý khác là Iran và Armenia cũng đã phát hiện các bằng chứng về rượu vang có niên đại tương ứng là 5000 năm và 4000 năm TCN. Các giống nho thuần hóa cũng đã được trồng vào thời đại đồ đồng sớm ở Cận Đông, Sumer và Ai Cập từ khoảng thiên niên kỷ thứ III TCN (theo các bằng chứng khảo cổ học).
Mặt khác, bằng chứng về sản xuất rượu vang sớm nhất ở Châu Âu đã được phát hiện tại các địa điểm khảo cổ ở miền Bắc Hy Lạp (Macedonia) có niên đại cách ngày nay khoảng 6500 năm.
Ở Châu Âu thời Trung Cổ, sau sự suy tàn của Rome và sản xuất rượu vang quy mô công nghiệp để xuất khẩu, Giáo hội Kitô giáo đã trở thành một người ủng hộ nhiệt thành việc dùng rượu vang trong cử hành Thánh lễ Công giáo.
Trong khi đó, rượu vang lại bị cấm trong các nền văn hóa Hồi giáo thời trung cổ, việc dùng rượu vang trong các giáo lễ Kitô đã được chấp nhận rộng rãi, Geber và các nhà hóa học Hồi giáo khác là những người tiên phong trong hoạt động chưng cất rượu vang phục vụ cho mục đích y học hồi giáo, cũng như hoạt động công nghiệp để làm nước hoa.
Sản xuất rượu vang dần dần phát triển và rượu vang đã được sử dụng phổ biến từ thế kỷ 15 trở đi, ngành làm rượu vang vẫn tồn tại sau đợt dịch bệnh Phylloxera tàn phá vào thập niên 1870 và đến ngày nay đã hình thành các vùng làm rượu vang trên khắp thế giới.
Ở Ai Cập, rượu vang đóng vai trò quan trọng trong đời sống nghi lễ cổ xưa. Một ngành nghề sản xuất rượu vang hoàng gia thịnh vượng đã được thiết lập ở châu thổ sông Nile sau khi kỹ thuật canh tác nho ra đời từ Levant tới Ai Cập khoảng 3000 năm TCN. Ngành nghề này có thể là kết quả từ việc giao thương giữa Ai Cập và Canaan vào thời đại đồ đồng sớm, khởi đầu ít nhất là từ Vương triều thứ 3 (2650-2575 TCN), bắt đầu thời kỳ Vương quốc cổ (2650-2152 TCN).
Các cảnh làm rượu vang trên các bức tường hầm mộ và những đồ cúng chôn cùng người chết cho thấy rượu vang chắc chắn đã được sản xuất ở các vườn nho trong vùng châu thổ sông Nile. Khi thời kỳ Vương quốc cổ chấm dứt, đã có năm loại rượu vang có thể được làm ở vùng châu thổ sông Nile, tạo thành một nhóm quy định hay “menu” cố định cho thế giới bên kia.
Rượu vang ở Ai Cập cổ đại chủ yếu là màu đỏ. Một khám phá gần đây đã tiết lộ bằng chứng đầu tiên của rượu vang trắng. Phân tích các mẫu vật trong 5 chiếc vò hai quai bằng đất sét lấy từ lăng mộ của Pharaoh Tutankhamun đã cho thấy các dấu vết của rượu vang trắng. Tìm trong các bình chức gần đó cũng dẫn đến các nghiên cứu tương tự cho thấy thức uống quý nhất ở Ai Cập cổ đại là Shedeh, được làm từ nho đỏ, chứ không phải là lựu như người ta nghĩ trước đây.
Với tầng lớp thấp hơn ở Ai Cập, họ chọn các loại bia là một thức uống hàng ngày thay cho rượu vang, khẩu vị này có thể kế thừa từ người Sumer. Tuy nhiên, rượu vang được nhiều người biết đến, đặc biệt là gần bờ biển Địa Trung Hải, rượu vang được sử dụng rất nhiều trong đời sống nghi lễ của người Do Thái, kinh Tanakh cũng đề cập đến rượu vang với nhiều lợi ích cũng như lời nguyền, và say rượu cũng là một chủ đề chính trong một số câu truyện Kinh Thánh.
Có nhiều điều mê tín dị đoan xuất hiện xung quanh việc uống rượu vào thời kỳ đầu, chủ yếu do màu của rượu vang giống máu. Trong tác phẩm Moralia của Plutarch ông nói rằng trước triều đại của Psammetichus, các vị vua cổ đại không uống rượu vang, “cũng không sử dụng nó trong lễ rượu dâng lên các vị thần, họ nghĩ nó là máu của những người đã một lần chiến đấu chống lại các vị thần và từ đó, khi họ ngã xuống và hòa mình vào đất, họ tin rằng cây nho sẽ đâm trồi.
” Điều này lý giải tại sao khi say rượu “nó khiến đàn ông mất hết ý thức và làm họ phát khùng, vì họ đã tràn đầy dòng máu của tổ tiên họ.”
Những truyền thuyết về rượu vang
Có rất nhiều câu truyện đáng nghi vấn về nguồn gốc của rượu vang. Kinh Thánh nói rằng Noah và con trai của ông đã làm rượu vang trên núi Ararat.
Một câu chuyện liên quan đến vị vua Ba Tư truyền thuyết là Jamshid và hậu cung của ông. Theo truyền thuyết, vua đã trục xuất một trong các bà vợ của mình ra khỏi vương quốc, khiến cô trở nên chán nản và muốn tự tử. Cô đi đến nhà kho của vua, cô tìm thấy một cái bình có đánh dấu “thuốc độc” trên đó, trong bình đó có chứa nho thừa đã bị hỏng và cô nghĩ nó sẽ không uống được.
Nhưng cô không biết, nho “hỏng” thực sự là kết quả của quá trình lên men biến nho thành rượu nhờ nấm men. Sau khi uống thứ nước nho bị gọi là thuốc độc, cô đã phát hiện ra tác dụng của nó, nó giúp cô dễ chịu và tinh thần của cô phấn chấn hơn. Cô dâng khám phá của mình cho nhà vua, ngay lập tức nhà vua đã sau mê với đồ uống “rượu vang” mới, ông chấp nhận để cô quay trở lại hậu cung và ra lệnh tất cả nho trồng ở Persepolis sẽ được dùng để làm rượu.
Trong khi hầu hết các sử gia rượu vang xem câu truyện này chỉ đơn thuần là truyền thuyết, nhưng cũng có bằng chứng khảo cổ cho thấy rượu vang đã được biết đến và buôn bán rộng rãi vào thời các vị vua Ba Tư đầu tiên.
Qua đây là một số kiến thức về nơi bắt đầu của rượu vang, ta thấy rằng rượu vang có từ lâu đời như thế nào, gắn liền xuyên suốt lịch sử thế giới. Để cùng tìm hiểu thêm những kiến thức khác về rượu vang, các bạn có thể xem thêm các bài viết khác tại đây.
